Nu volgt een niet uitputtende lijst met vele artistieke en culturele bezienswaardigheden.
Perugia licht prachtig op een heuvel op 500 meter hoogte. De stad is rijk aan monumenten en kunstwerken die getuigen van een opeenvolging van culturen door de eeuwen heen, van de Etrusken tot de Romeinen, van de Middeleeuwen tot de Renaissance, tot het heden. Dit maakt Perugia tot een van de mooiste kunststeden van Toscane en Umbrië.
Daarnaast is Perugia een echte universiteitsstad en naast de gewone universiteit is er de “Universita per Stranieri” (Universiteit voor Buitenlanders) gehuisvest. De Universiteit van Perugia is een van de oudste van Europa (oorsprong in 13e eeuw). In de Middeleeuwen al trok de ?Studium Generale? vele studenten uit het buitenland aan. Zo trekken ook de L’Accademia di Belle Arti (de Academie der Schone Kunsten), gesticht in de 16e eeuw en het Conservatorio Musicale (Conservatorium) buitenlandse jongeren. Deze mengeling van studenten van de gewone universiteit en de buitenlandse studenten geeft Perugia een kosmopolitisch karakter, waar het heel goed toeven is.
Perugia is de hoofdstad van de regio Umbrië en in deze regio zijn vele andere historische centra die met hun monumenten en kunstwerken eveneens getuigen van de rijke geschiedenis, kunst en cultuur van de gehele regio. Gegeven de gunstige geografische ligging, in het hart van Italië, zijn de belangrijkste steden makkelijk te bereiken. Florence en Rome liggen op maar 2 uur afstand.
De belangrijkste bezienswaardigheden zijn:
Maar Perugia kent ook een prachtig centrum waar het heerlijk flaneren is over de Corso Vanucci, de centrale straat, alwaar u op een van de vele terrasjes kunt genieten van een espresso of een aperitief of van een heerlijke Umbrische maaltijd. Probeert u eens het gebak van Pasticceria en lunchroom Sandri en bewonder de in de etalage uitgestalde taarten.
Het elegante Città di Castello vormt het middelpunt van de heuvelachtige streek Alta Valle del Tevere. De in het Palazzo Vitelli alla Cannoniera gevestigde Pinacoteca heeft op de Galeria dell?Umbria na de belangrijkste schilderijenverzameling van Umbrië. De Duomo heeft verschillende kunststijlen in zich verenigd. Zowel het Palazzo dei Priori als het Palazzo del Podestà is ontworpen door Angelo da Orvieto.
In Gubbio is de middeleeuwse sfeer heel goed bewaard gebleven. De stad kent een terrasvormige opbouw met als middelpunt Piazza della Signoria met het Palazzo dei Consoli, een van de mooiste raadhuizen in Umbrië. Dit grote plein kijkt uit over de lagere gelegen delen van de stad en het glooiende landschap om Gubbio heen. Verdere bezienswaardigheden zijn de Palazzo Ducale, de Dom en de andere kerken San Domenico, San Francesco, Sant’Agostino en de boven op de berg liggende Sant’Ubaldo, die te bereiken is via een kabelbaan (tot 827 meter hoogte).
Net als Gubbio doet Todi in eerste instantie streng aan, maar eenmaal bezocht laat het een diepe indruk achter. Centraal punt vormt de Piazza del Popolo met zijn Duomo, Palazzo del Popolo, Palazzo del Capitano en Palazzo dei Priori; deze gebouwen doen streng gaan, maar let op de sierlijke omlijstingen bij de ramen. De kerk San Fortunato ligt subliem, te bereiken via een hele reeks diagonaal lopende trappen. Iets buiten Todi ligt de Santa Maria della Consolazione, een van de belangrijkste renaissance bouwwerken van Umbrië.
Assisi vormt na Rome de belangrijkste bedevaartplaats in Italië. Dit is toe te schrijven aan Franciscus van Assisi, van wie het levensverhaal prachtig is uitgebeeld in fresco’s in de Basilica di San Francesco. De Basilica bestaat uit twee kerken die boven op elkaar gebouwd zijn. De donkere en streng aandoende Chiesa Inferiore (onderkerk) staat in schril contrast met de lichtval in de hoge Chiesa Superiore (bovenkerk). Franciscus van Assisi ligt opgebaard in de cripte onder de Chiesa Inferiore. Beroemde Toscaanse schilders als Cimabue, Giotto, Simone Martini en Pietro Lorenzetti hebben de wanden en plafonds voorzien van prachtige fresco’s. Voor een volgelinge van San Francesco, Clara – die de orde van de Clarissen heeft gesticht – werd de kerk Santa Clara gebouwd naar voorbeeld van de bovenkerk van de basiliek. Nog vele andere kerken sieren Assisi, zowel qua uiterlijk als qua interieur. Deze kerken vormen allen een museum op zich, maar daarnaast heeft Assisi ook andere musea die een bezoek meer dan waard zijn. Daarnaast is Assisi een van de juweeltjes van middeleeuwse heuvelstadjes in Umbrië, met zijn vele straatjes die verbonden zijn met elkaar door trapsteegjes en die uitkomen op een van de pleintjes. Het centrum van Assisi wordt gevormd door het Piazza del Comune. Aan dit plein liggen de openbare gebouwen en het Tempio di Minerva, uit de Romeinse tijd. In latere tijden is deze tempel in gebruik genomen als christelijke kerk, S. Maria sopra Minerva. Het interieur is in de Barok stijl. Ook hier geldt weer dat u vanaf een terras, bijvoorbeeld tegenover de tempel, het plein met zijn monumenten het best op u kan laten inwerken.
Spoleto ligt majestueus aan de voet van de beboste Monteluco. De vele steegjes en pleintjes doen schilderachtig aan. De kathedraal met het prachtige roosvenster, het middeleeuwse aquaduct Ponte delle Torri dat gebouwd is op Romeinse fundamenten, het Romeinse amfitheater en het “Festival dei due Mondi” (klassieke muziek en dans, elk jaar in juni/juli) maken Spoleto meer dan een bezoek waard.
Orvieto is in zijn volle glorie het best te zien vanaf de weg die uit de richting van Lago di Bolsena komt. Deze weg kronkelt om de berg ten zuiden van Orvieto. Er is hier een uitkijkpost gemaakt, waar men een prachtig zicht heeft op de stad en de rots waarop de stad gebouwd is. Magistraal torent een van de mooiste kathedralen van Italië boven de stad uit. De vele mozaïeken die de voorgevel sieren, geven de kerk in de namiddag wanneer de zon vol op de gevel schijnt een gouden gloed. De zijkanten hebben een strakke ritmiek van horizontale witte en zwarte marmeren strepen. De voorgevel is aan de onderkant door de architect Maitani versierd met prachtige reliëfs die een voorstelling geven van het Scheppingsverhaal, het Oude en het Nieuwe Testament, en het Laatste Oordeel. De laatste thematiek is binnen in de kerk in de Capella Nuova di San Brizio op bijzondere wijze uitgebeeld door Luca Signorelli. Signorelli heeft voor het eerst in de renaissance de lichamen anatomisch geschilderd. Voor Michelangelo vormde de fresco’s van Signorelli het voorbeeld voor de Sixtijnse kapel.
Een leuk bezoek, ook voor kinderen, vormt de Waterput, Pozzo di San Patrizio, een in de 16e eeuw gebouwde put. Deze put is ontworpen door Antoniono da Sangallo il Giovane in opdracht van paus Clemens VII. Uniek aan deze put zijn de twee trappen die, zonder elkaar te kruisen, in een spiraal om de put heen lopen. De ezels die het water uit de put moesten halen, kwamen zo geen tegenliggers tegen bij het naar boven gaan.
Montefalco is beroemd vanwege de Sagrantino wijn en de textiel. Eveneens een schitterend stadje om te bezoeken met een prachtig museum in de kerk van St. Francesco met onder meer freso’s van Benozzo Gozzoli die het leven van de heilige Franciscus uitbeelden. Enkele wijnhuizen die zeker een bezoek waard zijn, zijn Arnaldo Caprai, Antonelli en Scacciadiavoli.
Torgiano heeft een Wijnmuseum met Osteria, wijnlokaal, van de bekende Umbrische wijnbouwer Lungarotti.
Fonti di Clitunno is bekend vanwege de thermale bron in een schitterende omgeving.
Norcia is beroemd als de geboorteplaats van de heilige Benedictus, grondlegger van de orde der Benedictijnen. Norcia staat gastronomisch bekend vanwege de truffel en het varkens- en zwijnenvlees en salami’s (in Italië is een Norceria een slager gespecialiseerd in produkten van varkensvlees).
Monti Sibilini. Voorbij Norcia begint het Nationaal Park Monte Sibilini. In de bossen leven wolven en het gebergte heeft toppen tot 2500 meter hoogte. In de richting van Castelluccia ligt de hoogvlakte “Piano Grande”. Deze hoogvlakte op + 1500 meter hoogte ligt aan de voet van de Monte Sibillini. In het voorjaar is deze vlakte een lust voor het oog, een grote bloemenpracht. Deze streek is een must voor bergwandelaars en bergbeklimmers.
Het Trasimeense meer is het grootste meer van midden Italië. In het meer liggen drie eilanden. Er zijn bood verbindingen vanuit Passignano, Tuoro en Castiglione naar twee van de eilanden. Het Trasimeense meer leent zich uitstekend voor watersporten als zwemmen en zeilen. Rondom het meer zijn verschillende stranden, zoals bij Passignano, Tuoro en Castiglione sul Lago. Verder is het rijk aan vis en zijn er op verschillende oevers broedgebieden voor vogels.
Trevi, Bevagna, Spello en Montone zijn kleine, lieflijke plaatsen die ook zeker een bezoek meer dan waard zijn. Zo behoort Montone tot de 100 mooiste dorpjes van Italië “Borgo più bello d’Italia”. In Montone vindt eind oktober/begin november het “Festa del Bosco” plaats gerdurende 3 dagen met verschillende eetgelegenheden in de open lucht (afgelopen jaren was het rond de 20 graden in deze periode).